Duszność może być przejawem wielu poważnych chorób, dlatego też nigdy nie powinno się jej bagatelizować. Schorzenia z objawiającą się dusznością mogą wystąpić w każdym wieku i dotyczyć nie tylko płuc czy oskrzeli, ale również serca i krwi.
Duszność jest subiektywnym odczuciem braku powietrza, często połączonym ze wzmożonym wysiłkiem dodatkowych mięśni oddechowych (międzyżebrowych, mięśni szyi itp.)
Przyczyny duszności:
• schorzenia układu oddechowego (astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, infekcje układu oddechowego, odma opłucnowa)
• choroby układu krążenia (choroba wieńcowa, niedokrwistość, wady serca, zapalenie mięśnia sercowego, zatorowość płucna)
• choroby zakaźne
• zatrucia (często „czadem”)
• schorzenia o podłożu psychicznym (zaburzenia lękowe)
• alergie
• wysiłek fizyczny
• dym tytoniowy
• drażniące opary
Duszność nie musi być objawem choroby. Może wystąpić również u zdrowych osób przebywających na dużych wysokościach lub podczas wykonywania intensywnego wysiłku fizycznego, zwłaszcza u osób nie trenujących.
Wiąże się to ze zwiększonym zapotrzebowaniem na tlen.
OGÓLNE OBJAWY:
• nagła, narastająca duszność
• napadowy, męczący kaszel
• ścisk i rozpieranie w piersiach
• uruchomienie dodatkowych mięśni oddechowych (wciąganie międzyżebrzy)
• przyspieszony oddech i czynność serca
• sinica (późniejszy objaw)
Ciężki napad duszności, który może wystąpić w zaostrzeniu astmy oskrzelowej (następuje wówczas zwężenie dróg oddechowych), jest stanem zagrażającym życiu chorego, dlatego bardzo ważne jest wczesne zaobserwowanie pierwszych objawów i jak najszybsze zastosowanie leczenia. Charakterystycznym objawem będzie świszczący oddech. Zarówno chory, jak i jego bliscy, powinni dobrze znać schemat postępowania w zaostrzeniu astmy, żeby móc szybko rozpoznać objawy i odpowiednio zareagować.
Pierwsza Pomoc
- Posadź chorego w przewiewnym miejscu, w odpowiedniej pozycji (ułatwiającej oddychanie).
- Rozepnij ubranie.
- Jeśli chory ma przy sobie swoje leki, podaj mu je.
- W razie potrzeby wezwij pogotowie ratunkowe (999 lub 112).
- Uspokajaj chorego.
- Regularnie oceniaj jego stan.
Chory powinien szybko trafić do lekarza, jeśli: odczuwa duszność w spoczynku, leki które zażywa nie pomagają, ma przyspieszony oddech, tętno przekracza 120/min, występują głośne świsty oddechowe lub stopniowo zanikają.
