Łańcuch przeżycia – pojęcie stosowane w medycynie ratunkowej odnoszące się do działań mających na celu zwiększenie przeżywalności u osób po nagłym zatrzymaniu krążenia.
Koncepcja łańcucha podsumowuje czynności niezbędne do skutecznej resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Skuteczność tych interwencji zależy od wytrzymałości najsłabszego ogniwa łańcucha.
Na łańcuch przeżycia składają się cztery ogniwa:
1. Wczesne rozpoznanie zatrzymania krążenia i wezwanie służb ratowniczych (po to, aby zapobiec nagłemu zatrzymaniu krążenia)– każdy z nas powinien umieć ocenić zagrożenie, rozpoznać zatrzymanie krążenia, umiejętnie podjąć czynności pierwszej pomocy, wykonać resuscytację krążeniowo-oddechową.
2. Wczesne podjęcie resuscytacji krążeniowo-oddechowej (po to, aby „kupić czas” poszkodowanemu) – natychmiastowa resuscytacja może podwoić, a nawet potroić szanse przeżycia osoby, u której doszło do zatrzymania krążenia. Należy ją wykonywać do momentu przyjazdu służb ratowniczych.
3. Wczesna defibrylacja (po to, aby przywrócić prawidłową czynność serca) – resuscytacja w połączeniu z defibrylacją w czasie 3-5 minut od utraty przytomności może skutkować przeżywalnością nawet do 75%.
4. Wczesne podjęcie zaawansowanych zabiegów resuscytacyjnych i odpowiednia opieka poresuscytacyjna (po to, aby przywrócić jakość życia) – czwartym ogniwem jest kwalifikowany transport chorego, działania podjęte na miejscu przez zespół pogotowia ratunkowego i jak najszybszy transport do szpitala, gdzie można wdrożyć specjalistyczne leczenie.
Według wytycznych Europejskiej Rady Resuscytacji 2010, w większości obszarów średni czas od momentu wezwania pomocy do przybycia służb ratowniczych (czas reakcji) wynosi 5-8 minut lub 11 minut do wykonania pierwszej defibrylacji. W tym okresie przeżycie poszkodowanego zależy od świadków zdarzenia, którzy rozpoczną BLS (podstawowe czynności ratujące życie) i użyją AED (Automatycznego Defibrylatora Zewnętrznego) do wykonania defibrylacji.