Wszelkie urazy głowy - od niegroźnych zranień owłosionej części głowy, poprzez zagrażające życiu wstrząśnienie mózgu i złamania kości czaszki, aż do ciężkich uszkodzeń mózgu – są niebezpieczne dla poszkodowanego i każdorazowo wymagają pomocy specjalistycznej.
Nie zawsze rozległość widocznego urazu czaszki jest równoznaczna ze stopniem uszkodzenia struktur anatomicznych znajdujących się wewnątrz. Ranom głowy zazwyczaj towarzyszą znaczne krwawienia, sprawiające wrażenie poważnego urazu. Jednak większość zranień głowy to obrażenia lekkie, powierzchowne, które nie prowadzą do obrażeń wewnętrznych. Do poważnych uszkodzeń mózgu natomiast może dojść bez widocznych na powłokach czaszki ran (np. w wyniku uderzenia w głowę tępym narzędziem, upadku z wysokości na twarde podłoże).
Najniebezpieczniejsze są te obrażenia głowy, którym towarzyszą zaburzenia przytomności.
Krótkotrwała utrata przytomności po urazie zazwyczaj wskazuje na wstrząśnienie mózgu. Utrata przytomności pojawiająca się w pewnym odstępie czasu od urazu (kilka minut, godzin lub dni) świadczy o obrażeniach mózgu.
Oprócz zaburzeń przytomności urazom głowy mogą towarzyszyć objawy takie jak nudności i wymioty, ból i zawroty głowy, drgawki, niesymetryczność źrenic (jedna większa od drugiej).
U każdego poszkodowanego należy podejrzewać uraz czaszkowo-mózgowy w następujących przypadkach:
• upadku z wysokości
• znalezieniu poszkodowanego, który jest nieprzytomny
• po zadziałaniu tępego urazu
• przy skokach do wody (szczególnie płytkiej)
• przy rażeniu piorunem lub porażeniu prądem
• przy uszkodzeniach zabezpieczeń głowy, takich jak np. kask lub niewystarczających zabezpieczeniach
• przy uprawianiu sportów obciążonych wysoką urazowością
PIERWSZA POMOC
1. Oceń sytuację. Zbierz informacje dotyczące mechanizmu urazu, utraty przytomności i czasu utrzymywania się zaburzeń świadomości.
2. Zapewnij bezpieczeństwo sobie i poszkodowanemu.
3. Oceń stan ogólny poszkodowanego.
4. Wezwij pogotowie ratunkowe.
5. Uspokój poszkodowanego.
6. Ranę głowy zaopatrz jałowym opatrunkiem. Tamuj krwawienia.
7. Nie tamuj wycieku krwi lub innej wydzieliny z ucha. Grozi to wzrostem ciśnienia śródczaszkowego i doprowadzić do obrzęku mózgu.
8. Podczas wszystkich czynności ochraniaj kręgosłup szyjny (nie odginaj głowy, nie zmieniaj pozycji głowy). W celu zabezpieczenia odcinka szyjnego kręgosłupa można podłożyć pod głowę element odzieży bądź płasko złożony koc.
