Choroby związane ze sposobem wykonywania pracy oraz środowiskiem nazywamy chorobami zawodowymi. Przyczyną ich występowania są tzw. czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy. Do nich można zaliczyć np. złe oświetlenie, hałas, promieniowanie szkodliwe, nadmierne obciążenie fizyczne oraz psychiczne. Jeżeli w tak uciążliwych warunkach pracujemy przez dłuższy okres czasu i jesteśmy poddani działaniu szkodliwych czynników to ryzyko zachorowania na chorobę zawodową wzrasta do wysokiego poziomu. Ze
względu na środowisko pracy w określonych warunkach czynniki szkodliwe kumulują się i mogą występować wśród wybranych grup zawodowych. Leczenie tego rodzaju chorób jest zwykle długotrwałe. Najczęściej prowadzą one do stałej utraty zdrowia. W związku z rozpoznaniem choroby z grupy zawodowych na pracodawcy ciążą szczególne obowiązki.
Do takich chorób w Polsce zalicza się min.:
Wykaz chorób spowodowanych czynnikami szkodliwymi związanymi ze środowiskiem pracy określa rozporządzenie wydane na podstawie art.4 Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
W przypadku kiedy podejrzewamy u siebie wystąpienie choroby zawodowej powinniśmy ten fakt zgłosić inspektorowi bhp w zakładzie pracy. Zgłoszenie realizowane jest pisemnie a w szczególnych wypadkach telefonicznie. Osobami, które mogą dokonać powiadomienia są pracownik, pracodawca lub lekarz. Oświadczenia o chorobie zawodowej może wydać jedynie lekarz o specjalności z medycyny pracy. Ponadto choroba musi znajdować się w wykazie oraz mieć związek z wykonywaną pracą.
Pracownik u którego rozpoznano chorobę zawodową ma prawo do świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego oraz, w przypadku obniżenia wynagrodzenia za pracą, do zasiłku wyrównawczego. Ponadto przysługuje mu prawo do odszkodowania oraz renty.
Pracodawca powinien ewidencjonować zachorowania w rejestrze zachorowań na choroby zawodowe, a także dążyć do eliminowania czynników szkodliwych.
